Recensie:

Fascinerende codekraker

Een gewelddadige thriller schrijven, is relatief eenvoudig. Een spannend boek schrijven over de herkomst van geweld is een stuk lastiger.  De Fransman Franck Thilliez heeft met zijn tweeluik over de verspreiding en oorsprong van agressie een geslaagde poging gedaan om buitensporig geweld enigszins te verklaren. De filmrechten van beide boeken zijn inmiddels aangekocht door de Amerikaanse filmproductiemaatschappij Paramount Pictures.

Thilliez is gefascineerd door de donkere kant van de mens. Zijn psychologische, macabere thrillers hebben allemaal een duistere, vaak extreme, geestelijke of fysieke aandoening als thema zoals catatonie, MPS en het E-syndroom. Deze laatste stoornis was het onderwerp in Het weeshuis het eerste deel uit het tweeluik over gewelddadigheid. De schakel is het separaat te lezen vervolg. Koos de Fransman in Het weeshuis voor de oorzaken en verspreiding van fysiek geweld in De schakel gaat hij de diepte in met de vraag: Waar komt agressie vandaan?

Het indrukwekkende en hartverscheurende Weeshuis kende een misselijkmakend slot voor Lucy Henebelle en Franck Sharko. Voor de getraumatiseerde rechercheurs is er maar één remedie om uit het dal te klimmen en dat is via hun werk. Die kans doet zich voor als een kindermoordenaar zichzelf op afschuwelijke wijze ombrengt en een veelbelovende studente vermoord wordt aangetroffen in een dierentuin.

Éva Louts, een jonge biologiestudente is bij haar afstudeerproject op een markant verband gestuit tussen geweld en lateraliteit maar voor ze haar opzienbarende ontdekking kan onthullen, wordt ze op bizarre wijze om het leven gebracht. Inspecteur Sharko die weer in dienst is getreden bij de Parijse recherche wordt na onenigheid met zijn vorige teamchef op deze eigenaardige zaak gezet. Zijn onderzoek voert hem naar de wereld van deoxyribo nucleic acid oftewel DNA. Ondertussen probeert Lucy Henebelle orde te scheppen in haar verwoeste leven. In haar zoektocht naar afsluiting kruist ze toevalligerwijs het pad van het politieonderzoek naar de moord op de studente.  Henebelle en Sharko besluiten op eigen houtje de twee totaal verschillende sporen te volgen die leiden naar een cro-magnonman uit de oertijd en een indianenstam uit de binnenlanden van Brazilië.  Maar wat is het verband tussen deze twee zeer uiteenlopende uitkomsten? Wie of wat is de schakel?

De Franse titel van De schakel is Gataca wat staat voor de vier organische basen van ons DNA: guanini, adenine, thymine en cytosine; afgekort tot  C, G, A, T. Die letters vind je ook terug boven iedere pagina van dit boek. Tezamen vormen ze circa de eerste dertigduizend nucleotiden van het menselijk chromosoom I.  Een zoekactie op internet naar gataca levert niets op behalve talloze verwijzingen naar een sciencefiction film uit 1997. Dit is echter niet geheel toevallig want beide verhalen gaan over eugenica: de wetenschap der erffactoren. Het boek van Thilliez komt ook enigszins sciencefictionachtig over maar in zijn nawoord geeft deze Franse kruising tussen Sébastian Fitzek en Michael Crichton aan dat alles wat hij over DNA heeft geschreven op feiten berust. Ook de voorvallen met de Ururu stam zijn gebaseerd op ware gebeurtenissen zoals die hebben plaatsgevonden met de Yanomami-indianen in Brazilië. Thilliez heeft zelfs de namen van de toenmalige onderzoekers, de Amerikaanse antropologen Napoleon Chagnon en James Neel in verbasterde vorm zijn boek verwerkt. Het personage Stéphane Terney dankt zijn achternaam waarschijnlijk aan de onderzoeksjournalist Patrick Tierney die de genocide van de stam aan het licht heeft gebracht in zijn boek Darkness in El Dorado. 

In De schakel probeert Franck Thilliez inzicht te verschaffen of geweld genetisch of cultureel bepaald wordt. Waar komt razernij vandaan? Zit het in ons DNA? Bestaat er een agressie-gen? Op zoek naar  antwoorden biedt Thilliez de lezer een boeiend kijkje in het wonderlijke spectrum van de antropologie, paleontologie en biologie. De oorsprong van geweld blijft ook na het lezen van De schakel voor mij nog immer een vraagteken maar het heeft me wel spannende, intrigerende en leerzame lectuur bezorgd. De beste thrillerschrijver van Frankrijk is het wederom gelukt om op ingenieuze wijze (wetenschappelijke) feiten en fictie te verweven tot een fascinerende codekraker!

© RtH 13-5-2013